Socjalizacja dziecka. Socjalizacja dzieci i młodzieży w zespole

2024 Autor: Priscilla Miln | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2024-02-18 07:47

Dziecko przychodzi na ten świat, jak mówią, tabula rasa (czyli „czysta tablica”). I od tego, jak dziecko zostanie wychowane, zależeć będzie jego przyszłe życie: czy ta osoba odniesie sukces w przyszłości, czy zapadnie się na samo dno życia. Dlatego w tym artykule szczegółowo omówimy taki problem jak socjalizacja dziecka.

Terminologia

Na początku oczywiście musisz zdecydować, które terminy będą aktywnie używane w całym artykule. Tak więc socjalizacja dziecka to rozwój dziecka od momentu jego narodzin. Zależy to od interakcji okruchów z otoczeniem, w czasie, gdy dziecko aktywnie wchłonie wszystko, co widzi, słyszy, czuje. Jest to zrozumienie i przyswojenie wszelkich norm i wartości kulturowych i moralnych, a także procesów samorozwoju w społeczeństwie, do którego należy dziecko.

Ogólnie rzecz biorąc, socjalizacja to proces przyswajania przez dziecko norm społecznych, wartości i zasad istniejących w danym społeczeństwie. A także przyswajanie tych zasad postępowania, z których aktywnie korzystają jej członkowie.

Komponenty strukturalne

Ważne jest również, aby pamiętać, że socjalizacja dziecka składa się z następujących elementów strukturalnych:

1. Spontaniczna socjalizacja. W tym przypadku mówimy o procesie samorozwoju dziecka pod wpływem obiektywnych okoliczności. Bardzo trudno jest kontrolować ten komponent.
2. Względnie ukierunkowana socjalizacja. W tym przypadku mówimy o niuansach, które państwo podejmuje, aby rozwiązać problemy, które bezpośrednio dotyczą danej osoby. Są to różne środki ekonomiczne, organizacyjne i prawne.
3. Względnie kontrolowana socjalizacja. To są wszystkie te duchowe i kulturowe normy stworzone przez państwo jako całość i społeczeństwo osobno.
4. Świadoma zmiana siebie osoby. Należy jednak zauważyć, że ten punkt socjalizacji nie jest charakterystyczny dla dzieci. Częściej odnosi się do dorosłych. Przynajmniej - do nastolatków, którzy doszli do wniosku, że coś trzeba zmienić w ich życiu.

Etapy socjalizacji

Należy również zauważyć, że socjalizacja dziecka składa się z kilku ważnych etapów, które różnią się w zależności od wieku okruchów:

1. Niemowlęctwo (wiek dziecka do pierwszego roku życia).
2. Wczesne dzieciństwo, kiedy dziecko ma od 1 do 3 lat.
3. Przedszkole (od 3 do 6 lat).
4. Wiek gimnazjum (6-10 lat).
5. Młodszy okres dojrzewania (około 10-12 lat).
6. Starsze nastolatki (12-14 lat).
7. Wczesna młodość (15-18 lat).

Następują inne etapy socjalizacji, ale nie dziecko, aleosoba dorosła. Przecież zgodnie z Konwencją ONZ dziecko to osoba, która nie osiągnęła pełnoletności. Nasz ma 18 lat.

Czynniki socjalizacji

Proces socjalizacji nie jest łatwy. W końcu zawiera coś takiego jak czynniki socjalizacji. W tym przypadku mówimy o tych warunkach i zachowaniu społeczeństwa, które wyraźnie formułuje u dziecka pewne normy i zasady. Czynniki dzielą się na cztery ogromne grupy:

1. Megafaktory. Te, które dotyczą wszystkich mieszkańców planety. Na przykład jest to przestrzeń, świat, planeta. W takim przypadku dziecko musi zostać wyedukowane, aby zrozumieć wartość Ziemi, czyli planety, na której wszyscy żyją.
2. Czynniki makro. Obejmujące mniej osób. Mianowicie mieszkańcy jednego państwa, ludzie, grupa etniczna. Wszyscy więc wiedzą, że różne regiony różnią się warunkami klimatycznymi, procesami urbanizacyjnymi, niuansami gospodarki i oczywiście cechami kulturowymi. Nie będzie dla nikogo tajemnicą, że to właśnie w zależności od cech historycznych powstaje szczególny typ osobowości.
3. Mezofaktory. Są to również czynniki społeczne, które najsilniej oddziałują na człowieka. Są to więc grupy ludzi podzielone według rodzaju osadnictwa. Oznacza to, że mówimy dokładnie o tym, gdzie mieszka dziecko: we wsi, mieście lub mieście. W tym przypadku największe znaczenie mają sposoby komunikacji, obecność subkultur (najważniejszy etap w procesie autonomizacji jednostki), cechy konkretnego miejsca zamieszkania. Należy również zauważyć, że różnice regionalnemoże wpływać na osobę w zupełnie inny sposób.
4. Mikrofaktory. Cóż, ostatnia grupa czynników, które mają największy wpływ na osobę, to rodzina, mikrospołeczeństwo, dom, sąsiedztwo, wychowanie i stosunek do religii.

Agenci socjalizacji

Wychowanie i socjalizacja dziecka znajdują się pod wpływem tzw. agentów. Kim oni są? Tak więc agentami socjalizacji są te instytucje lub grupy, dzięki którym dziecko poznaje pewne normy, wartości i zasady zachowania.

1. Osoby. Są to osoby, które mają bezpośredni kontakt z dzieckiem w procesie edukacji i szkolenia. Rodzice, krewni, przyjaciele, nauczyciele, sąsiedzi itp.
2. Niektóre instytucje. Są to przedszkola, szkoły, dodatkowe grupy rozwojowe, koła itp. Czyli te instytucje, które również w taki czy inny sposób wpływają na dziecko.

Tu też trzeba powiedzieć, że istnieje podział na socjalizację pierwotną i wtórną. Rola agentów w takich przypadkach będzie się znacznie różnić.

1. Tak więc we wczesnym dzieciństwie, do trzech lat, najważniejszą rolę jako agentów socjalizacji przypisuje się jednostkom: rodzicom, dziadkom i najbliższemu otoczeniu dziecka. Czyli te osoby, które mają z nim kontakt od urodzenia i w pierwszych latach życia.
2. Od 3 do 8 lat rozpoczynają pracę inni agenci, na przykład przedszkole lub inna instytucja edukacyjna. Tutaj oprócz najbliższego otoczenia wpływ na wychowanie dziecka mają wychowawcy, nianie, lekarze itp.
3. MiędzyOd 8 do 18 lat media mają ogromny wpływ na osobowość człowieka: telewizja, Internet.

Wczesna socjalizacja dzieci

Jak wspomniano powyżej, proces socjalizacji dzieci składa się z dwóch głównych etapów: socjalizacji pierwotnej i wtórnej. Teraz chcę porozmawiać o pierwszym ważnym punkcie.

Tak więc w procesie (pierwotnej) wczesnej socjalizacji to rodzina ma pierwszorzędne znaczenie. Dopiero po urodzeniu dziecko okazuje się bezradne i wciąż zupełnie nieprzygotowane do życia w nowym dla niego świecie. I tylko rodzice i inni bliscy krewni pomagają mu się przystosować za pierwszym razem. Warto zauważyć, że dziecko po urodzeniu nie tylko rośnie i rozwija się, ale także socjalizuje. W końcu chłonie to, co widzi wokół: jak rodzice komunikują się ze sobą, co i jak mówią. Tak samo po pewnym czasie dziecko będzie się rozmnażać. A jeśli mówią o dziecku, że jest szkodliwy, przede wszystkim musisz wyrzucać nie dziecku, ale rodzicom. W końcu tylko oni prowokują swoje dziecko do takiego zachowania. Jeśli rodzice są spokojni, nie komunikują się podniesionymi tonami i nie krzyczą, dziecko będzie takie samo. W przeciwnym razie dzieci stają się kapryśne, nerwowe, porywcze. To już niuanse socjalizacji. Oznacza to, że dziecko uważa, że w przyszłości konieczne jest zachowywanie się w podobny sposób w społeczeństwie. Co będzie robił z czasem w przedszkolu, na ulicy, w parku czy na imprezie.

Co to jest, socjalizacja dziecka w rodzinie? Jeśli wyciągniemy mały wniosek, to należy przypomnieć wszystkim rodzicom: nie wolno nam zapominaćaby dziecko chłonęło wszystko, co widzi w rodzinie. I wniesie to w swoje życie w przyszłości.

Kilka słów o rodzinach dysfunkcyjnych

Udana socjalizacja dzieci jest możliwa tylko wtedy, gdy agenci spełniają społecznie akceptowalne normy. Tu pojawia się problem rodzin dysfunkcyjnych. Jest to więc szczególny, strukturalny i funkcjonalny typ rodziny, który charakteryzuje się niskim statusem społecznym w różnych sferach życia. Warto zauważyć, że taka rodzina bardzo rzadko pełni przypisane jej funkcje z wielu powodów: przede wszystkim ekonomicznych, ale także pedagogicznych, społecznych, prawnych, medycznych, psychologicznych itp. To tutaj rodzą się wszelkiego rodzaju problemy socjalizacji najczęściej pojawia się dzieci.

Fundusze

Proces socjalizacji jest tak złożony, że zawiera wiele niuansów i elementów. Dlatego konieczne jest również oddzielne rozważenie różnych sposobów socjalizacji dzieci. O co w tym przypadku chodzi? Jest to zestaw niezbędnych elementów, które są specyficzne dla każdego społeczeństwa, warstwy społecznej i wieku. Są to więc na przykład sposoby opieki i karmienia noworodka, kształtowanie warunków higieniczno-bytowych, wytwory kultury materialnej i duchowej otaczającej dziecko, zestaw sankcji zarówno pozytywnych, jak i negatywnych w przypadku konkretny akt. Wszystko to jest najważniejszym środkiem socjalizacji, dzięki któremu dziecko poznaje przeróżne normy zachowania, a także wartości, które starają się mu zaszczepić.otoczenie.

Mechanizmy

Zrozumienie, w jaki sposób uspołeczniana jest osobowość dziecka, warto również zwrócić uwagę na mechanizmy jej działania. Tak więc w nauce są dwa główne. Pierwszy z nich ma charakter społeczno-pedagogiczny. Ten mechanizm obejmuje:

1. Tradycyjny mechanizm. Jest to przyswajanie przez dziecko norm zachowań, postaw i stereotypów charakterystycznych dla jego najbliższego otoczenia: rodziny i bliskich.
2. Instytucjonalny. W tym przypadku aktywowany jest wpływ na dziecko różnych instytucji społecznych, z którymi współdziała w procesie jego rozwoju.
3. Stylizowane. Tutaj już mówimy o wpływie subkultury lub innych cech (np. religijnych) na rozwój dziecka.
4. Interpersonalne. Dziecko poznaje normy zachowania, zasady poprzez komunikację z określonymi osobami.
5. Odruchowe. Jest to już bardziej złożony mechanizm samoidentyfikacji jako jednostki dużej całości, relacji między sobą a otaczającym światem.

Kolejny ważny mechanizm socjalizacji dziecka to mechanizm społeczno-psychologiczny. W nauce dzieli się na następujące elementy:

1. Tłumienie. Jest to proces eliminowania uczuć, myśli, pragnień.
2. Izolacja. Kiedy dziecko próbuje pozbyć się niechcianych myśli lub uczuć.
3. Projekcja. Przeniesienie pewnych norm zachowania i wartości na inną osobę.
4. Identyfikacja. W tym procesie jej dziecko odnosi się do innych ludzi, zespołu, grupy.
5. Introjekcja. przenosić jako dziecko na postawach innej osoby: autorytet, idol.
6. Empatia. Niezbędny mechanizm empatii.
7. Oszukiwanie samego siebie. Dziecko oczywiście wie o błędności swoich myśli, osądów.
8. Sublimacja. Najbardziej użyteczny mechanizm przenoszenia potrzeby lub pragnienia do społecznie akceptowalnej rzeczywistości.

„Skomplikowane” dzieci

Osobno należy powiedzieć kilka słów o tym, jak przebiega socjalizacja dzieci niepełnosprawnych (czyli niepełnosprawnych). Na początku należy zauważyć, że pierwszorzędna socjalizacja okruchów, czyli wszystkiego, co wydarzy się w domu, ma tutaj pierwszorzędne znaczenie. Jeśli rodzice traktują dziecko ze specjalnymi potrzebami jako pełnoprawnego członka społeczeństwa, socjalizacja wtórna nie będzie tak trudna, jak mogłaby być. Oczywiście będą trudności, ponieważ specjalne dzieci są często negatywnie lub po prostu nieufnie postrzegane przez swoich rówieśników. Nie traktuje się ich jak równych sobie, co ma niezwykle negatywny wpływ na kształtowanie się osobowości dziecka. Należy zauważyć, że socjalizacja dzieci niepełnosprawnych powinna przebiegać niemal w taki sam sposób, jak w przypadku najzwyklejszego zdrowego dziecka. Jednak mogą być wymagane dodatkowe środki. Główne problemy, które mogą pojawić się na tej ścieżce:

• Niewystarczająca ilość niezbędnych pomocy do pełnej socjalizacji (elementarny brak podjazdów w szkołach).
• Brak uwagi i komunikacji w przypadku dzieci niepełnosprawnych.
• Zaniechania na etapie wczesnej socjalizacji takich dzieci, kiedy one samezaczynają postrzegać zupełnie inaczej niż powinno.

Ważne jest również, aby pamiętać, że w tym przypadku specjalnie przeszkoleni nauczyciele, którzy są w stanie uwzględnić potrzeby i, co najważniejsze, możliwości tak wyjątkowych dzieci, powinni pracować z dziećmi.

Dzieci pozostawione bez rodziców

Sieroty zasługują na szczególną uwagę przy rozważaniu etapów socjalizacji takiego dziecka. Czemu? To proste, bo dla takich dzieci podstawową instytucją socjalizacji nie jest rodzina, jak być powinna, ale instytucja specjalna - dom dziecka, sierociniec, internat. Należy zauważyć, że rodzi to wiele problemów. Tak więc początkowo takie okruchy w zupełnie niewłaściwy sposób zaczynają postrzegać życie takim, jakie jest. Oznacza to, że od najmłodszych lat dziecko zaczyna komponować pewien model zachowania i późniejszego życia zgodnie z typem, który w danej chwili widzi. Zupełnie inny jest też proces wychowania i edukacji sierot. Takim okruchom poświęca się znacznie mniej osobistej uwagi, mniej ciepła ciała, czułości i troski od najmłodszych lat. A wszystko to ściśle wpływa na światopogląd i kształtowanie się osobowości. Eksperci od dawna mówią, że absolwenci takich instytucji - internatów w rezultacie okazują się mało samodzielni, nieprzydatni do życia w społeczeństwie poza murami instytucji edukacyjnych. Nie mają tych podstawowych umiejętności i zdolności, które pozwolą im właściwie prowadzić gospodarstwo domowe, zarządzać zasobami materialnymi, a nawet własnym czasem.

Socjalizacja dziecka w przedszkolu

Jak wygląda socjalizacja dziecka w przedszkolu? Warto przypomnieć, że w tym przypadku będziemy już mówić o socjalizacji wtórnej. Oznacza to, że w grę wchodzą różne instytucje edukacyjne, które rygorystycznie wpływają na życie człowieka. Tak więc w przedszkolu główną rolę odgrywa proces nauczania dziecka. W tym celu specjaliści opracowują różnorodne programy edukacyjne, których muszą przestrzegać nauczyciele. Ich cele:

• Tworzenie pozytywnych warunków do rozwoju dzieci (wybór motywacji, tworzenie takiej lub innej formy behawioralnej).
• Przemyślenie rodzajów i form działalności pedagogicznej. Oznacza to, że ważne jest komponowanie zajęć tak, aby np. kształtowały pozytywne nastawienie do świata, poczucie własnej wartości, potrzebę empatii itp.
• Ważne jest również, aby móc określić poziom rozwoju każdego dziecka, aby móc pracować z każdym dzieckiem zgodnie z jego potrzebami i możliwościami.

Najważniejszym elementem jest socjalizacja dziecka. Szczególnym i przełomowym momentem jest również program, który wybiorą do tego pracownicy placówki wychowania przedszkolnego. To właśnie z tego wiele rzeczy może pozazdrościć w późniejszym treningu okruchów.

Socjalizacja dzieci i dorosłych: cechy

Biorąc pod uwagę cechy socjalizacji dzieci, chcę również porównać wszystko z podobnymi procesami u dorosłych. Jakie są różnice?

1. Jeśli mówimy o dorosłych, to w procesie socjalizacji zachowanie człowieka zmienia się. Dzieci mająpodstawowe wartości są dostosowywane.
2. Dorośli ludzie potrafią docenić to, co się dzieje. Dzieci po prostu przyswajają informacje, bez osądzania.
3. Dorosły jest w stanie odróżnić nie tylko „biały” i „czarny”, ale także różne odcienie „szarości”. Tacy ludzie rozumieją, jak zachowywać się w domu, w pracy, w zespole, odgrywając określone role. Dziecko po prostu słucha dorosłych, spełniając ich żądania i życzenia.
4. Dorośli ludzie w procesie socjalizacji opanowują pewne umiejętności. Warto również zauważyć, że tylko świadoma osoba dorosła podlega procesom resocjalizacji. U dzieci socjalizacja stanowi jedynie motywację do określonego zachowania.

Jeśli socjalizacja się nie powiedzie…

Zdarza się, że warunki socjalizacji dziecka są zupełnie nieodpowiednie i niezgodne z ogólnie przyjętymi wymaganiami. Można to porównać do strzału: proces się rozpoczął, ale nie osiąga zamierzonego celu. Dlaczego socjalizacja czasami kończy się niepowodzeniem?

1. Niektórzy eksperci są gotowi argumentować, że istnieje związek z chorobą psychiczną i nieudaną socjalizacją.
2. Socjalizacja jest również nieskuteczna, jeśli dziecko przechodzi przez te procesy w młodym wieku nie w rodzinie, ale w różnych instytucjach: internacie, domu dziecka.
3. Jednym z powodów nieudanej socjalizacji jest hospitalizacja niemowląt. To znaczy, jeśli dziecko spędza dużo czasu w murach szpitali. Eksperci twierdzą, że procesy socjalizacji u takich dzieci są również naruszane i nie odpowiadają ogólnie przyjętym normom.
4. Cóż,Oczywiście socjalizacja może zakończyć się niepowodzeniem, jeśli na dziecko zbyt mocno wpływają media, telewizja lub Internet.

W kwestii resocjalizacji

Biorąc pod uwagę różne czynniki społeczne – siły napędowe procesu socjalizacji dziecka, warto też powiedzieć kilka słów o takim problemie, jak resocjalizacja. Jak wspomniano powyżej, procesy te nie podlegają dzieciom. To jednak prawda, jeśli mówimy o niepodległości. Oznacza to, że samo dziecko nie może zrozumieć, że jego normy zachowania są złe i trzeba coś zmienić. To jest tylko dla dorosłych. Jeśli mówimy o dzieciach, to pojawia się kwestia tzw. przymusowej resocjalizacji. Kiedy dziecko jest po prostu przekwalifikowane w tym, co jest konieczne do satysfakcjonującego życia w społeczeństwie.

Tak więc resocjalizacja jest procesem asymilacji przez dziecko nowych norm i wartości, ról i umiejętności zamiast wcześniej nabytych i używanych przez jakiś czas. Istnieje wiele sposobów na resocjalizację. Jednak eksperci twierdzą, że to psychoterapia jest najskuteczniejszym i najskuteczniejszym sposobem, jeśli mówimy o dzieciach. Z takimi dziećmi powinni pracować specjalni specjaliści, a poza tym zajmie to dużo czasu. Jednak wyniki są zawsze pozytywne. Nawet jeśli normy i zasady nieudanej socjalizacji są przez dziecko stosowane od dłuższego czasu.